Potencjał inwestycyjny województwa śląskiego – success story zagranicznych inwestycji

Udostępnij:
12 września, 2022

Województwo śląskie zamieszkuje prawie 4,5 miliona ludności, z czego ponad 2,65 mln, to osoby w wieku produkcyjnym.[1] Region ten wyróżnia się najwyższym poziomem gęstości zaludnienia w całej Polsce.[2]  W ujęciu inwestycyjnym, liczba ludności to nie tylko cyfry – to ogromy potencjał kompetencji, umiejętności i możliwości zatrudnienia. Śląsk jest drugim najsilniejszym gospodarczo regionem Polski, drugim pod kątem wytwarzanego w kraju PKB a także pierwszym w kategorii eksportującego największą ilość dóbr (13% krajowego eksportu).[3] Gospodarka województwa przez lata w dużej mierze oparta była o wydobycie i wykorzystanie złóż naturalnych, głównie węgla kamiennego i kruszyw naturalnych, a także pozostałych zasobów takich jak: złożona cynku i ołowiu, pokłady metanu, gazu ziemnego, margli i wapieni. W wyniku przemian gospodarczych w regionie nastała epoka tzw. Przemysłu 4.0 [4] opierającego się między innymi na wykwalifikowanych pracownikach, automatyzacji, cyfryzacji i najnowszych technologiach.  Ponadto z każdym rokiem wzrasta w regionie rola sektora nowoczesnych usług dla biznesu, w których w 110 istniejących centrach biznesowych zatrudnienie zaczęło sięgać ponad 26.000 pracowników. Nowe inwestycje zaczęły realizować takie firmy jak Betafence, Getsix, Honeywell, Huawei, RSM czy Hyland.[5]

Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna każdego roku odnotowuje zwiększone zainteresowanie inwestycjami na terenie województwa, a rok 2021 okazał się najlepszym w 25 letniej historii strefy. Spółka przyciągnęła aż 102 nowe inwestycje – co jest niemal dwukrotnością wyniku za 2020 rok.[6] Choć pandemiczny 2021 rok wydawać mógł się ciężki dla biznesu, to z pewnością nie był taki dla nowych inwestycji KSSE – odnotowany wynik jest najlepszym dla KSSE od 25 lat, a jednocześnie rekordowym w skali całego kraju. Nowe inwestycje warte są 5,35 miliarda złotych i dotyczą nie tylko nowych podmiotów, ale również przedsiębiorców, którzy wcześniej pojawili się w strefie i na kanwie dotychczasowych sukcesów pragną inwestować dalej.[7]

Potencjał województwa śląskiego został dostrzeżony również na arenie międzynarodowej. Nie bez przyczyny KSSE została wielokrotnie uznana za najlepszą Specjalną Strefę Ekonomiczną w Polsce, a także uplasowała się wysoko w rankingu światowym.[8] Śląskie to region o nowoczesnej i zróżnicowanej strukturze gospodarczej, skoncentrowany na rozwoju wiedzy, technologii i innowacji z jednoczesnym zachowaniem swojej przemysłowej tradycji.

Prawdopodobnie najbardziej rozpoznawalnym przykładem inwestycji zagranicznego kapitału realizowanym z sukcesami na terenie Śląska jest General Motors Manufacturing Poland z Fabryką Opla w Gliwicach, która w 2022 roku obchodzi kolejny jubileusz – dokładnie 25 lat temu zatrudniono w niej pierwszych pracowników.[9] General Motors to jeden z największych producentów samochodów na świecie: koncern każdego roku sprzedaje miliony samochodów osobowych i terenowych, a działalność produkcyjna prowadzona jest aż w 34 krajach, w tym właśnie w polskiej fabryce w Gliwicach, która jest jedną z najnowocześniejszych fabryk General Motors na świecie. Wybudowana w ciągu 22 miesięcy infrastruktura została otwarta w 1998 roku, a zainwestowano w nią około 700 milionów euro.[10] Fabryka ta jest największą inwestycją zagraniczną na terenie Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Kapitał ludzki gliwickiej fabryki sięgał nawet 3.000 osób i choć przyszłość branży motoryzacyjnej stała pod znakiem zapytania, fabryka ma przed sobą nową, „zieloną” perspektywę w postaci produkcji elektrycznych aut dostawczych. W 2019 roku rozpoczęła się rozbudowa infrastruktury o kolejne 78 tysięcy metrów kwadratowych przestrzeni roboczej – to wzrost o ponad 40% dotychczasowego zaplecza produkcyjnego, wart 300 mln euro nowej inwestycji. Teraz, pod szyldem Stellantis Gliwice, zakład będzie produkował samochody wielu marek z ambitnym planem wyprodukowania 100 tysięcy aut rocznie.[11] Zmiana niesie za sobą nie tylko inwestycje finansową oraz planowany wzrost zatrudnienia, ale przede wszystkim przeprofilowanie działalności zgodnie z najnowszymi trendami rynku motoryzacyjnego.

Kolejną znaczną inwestycją wartą uwagi jest niemiecka Tokai Cobex – światowy lider w wytwarzaniu i sprzedaży produktów węglowych i grafitowych wykorzystywanych do produkcji aluminium, żelaza i w innych procesach hutniczych. Tokai Cobex jest spółką-córką japońskiej Tokai Carbon Co. Ltd. obsługującej wiele gałęzi przemysłu takich jak hutnictwo, branża motoryzacyjna, czy przemysł komponentów elektrycznych, zaś w Polsce przedsiębiorstwo zainwestowało w zakład produkcyjny w Raciborzu specjalizujący się w projektowaniu, produkcji i serwisie wysokiej jakości produktów węglowych takich jak bloki katodowe do termoelektrolizy aluminium, elektrody do produkcji krzemu i fosforu a także wykładziny do wielkich pieców hutniczych. Tokai Cobex Polska poszczycić się może sprzedażą na poziomie 1,11 miliarda złotych oraz zyskiem netto przekraczającym 363 mln złotych w 2019r. Firma została laureatem „Diamentów Forbesa” jako numer 1 wśród najszybciej rozwijających się firm w regionie śląskim osiągając wzrost zysków ponad 54% w stosunku do roku 2018.[12]

Polska jest jednym z liderów rynku elektromobilności w Europie, stąd wśród znamienitych inwestycji nie sposób pominąć BMZ Poland Sp. z o.o z siedzibą w Gliwicach – oddziału niemieckiej firmy BMZ GmBH. Jako członek BMZ The Innovation Group jest liderem na europejskim rynku systemów zasilania, a produkty wytwarzane w polskiej fabryce zasilają rowery elektryczne, skutery, elektronarzędzia, narzędzia ogrodnicze, aparaty medyczne, pojazdy użytkowe i autobusy elektryczne. Fabryka w Gliwicach okazała się największym w Polsce przedsięwzięciem w dziedzinie produkcji baterii litowo-jonowych.[13] Powiększona w 2017r. infrastruktura o przeszło 12,3 tysiąca metrów kwadratowych objęła hale produkcyjne, magazyny, powierzchnie biurowe a także laboratoria badawcze. Inwestycja wyniosła około 9 milionów euro[14] a dziś daje ponad 800 miejsc pracy,[15] z czego sporą część zatrudnionych osób stanowią absolwenci pobliskiej Politechniki Śląskiej, którzy już na etapie kształcenia w ramach uczestnictwa w kołach naukowych mają możliwość wzięcia udziału w innowacyjnych projektach. Firma obecnie rozwija inteligentne magazyny energii a także inwestuje w budowę kompletnych rozwiązań systemów e-bike’owych składających się z aplikacji, baterii i  motoru. BMZ Polska w prężnym i obiecującym rozwoju osiągnęła w 2019r. sprzedaż na poziomie ponad 554 mln złotych generując przy tym zysk netto niemal 21,5 mln złotych, co stanowi niemal 45% wzrost względem roku 2018.[16]

Guardian Częstochowa Sp. z o.o jest spółką należącą do amerykańskiego koncernu Guardian Industries. W 2001r. rozpoczęła się w Częstochowie trwająca 13 miesięcy budowa jednej z najnowocześniejszych hut szkła na świecie. Dziś zakład produkuje szkło typu float (szkło bezbarwne, budowlane, szkła na kolektory słoneczne) a także korzystając z innowacyjnej techniki rozpylania magnetronowego tzw. coater: niskoemisyjne szkła termoizolacyjne stosowane w budownictwie energooszczędnym i wysokoselektywne szkła przeciwsłoneczne przeznaczone na szklane fasady i elewacje. Inwestycja zajęła obszar 20 hektarowej działki i kosztowała amerykańską korporację ponad 500 milionów złotych,[17] zaś wg władz miasta Częstochowy miała dać pracę nawet 3.000 osób.[18] W 2018r. zarząd spółki podjął decyzję o kolejnej inwestycji, szacowanej na 164 miliony euro, rozbudowie dotychczasowej infrastruktury o budowę drugiej huty szkła. Celem rozbudowy było aż trzykrotne zwiększenie produkcji, by osiągnąć wynik nie bagatela 1.800 ton wytwarzanego szkła na dobę.[19] Warto nadmienić, iż Politechnika Częstochowska, we współpracy z amerykańskim przedsiębiorstwem Guardian utworzyła na Wydziale Inżynierii Produkcji i Technologii Materiałów specjalny kierunek – technologię szkła i ceramiki,[20] co w synergiczny sposób uzupełnia zarówno przyszłe potrzeby zakładu hutniczego, jak i obecnie studiujących, a przyszłych absolwentów Politechniki. Guardian Polska Sp. z o.o w roku 2019 odnotowała prawie 28% wzrost zysków netto względem roku poprzedzającego. W wartości nominalnej zysk ten wyniósł 92,15 miliona złotych osiągnięte sprzedażą na poziomie niemal 600 milionów złotych.[21]

Przykładów udanych inwestycji zagranicznych na terenie Śląska jest oczywiście znacznie więcej. Gdyby wziąć pod lupę wyłącznie spółki funkcjonujące w ramach Katowiciej Specjalnej Strefy Ekonomicznej – zdecydowany prym wiodą firmy branży motoryzacyjnej. W samym KSSE zarejestrowanych jest 75 przedsiębiorstw tej branży o zagranicznym kapitale, m.in.: amerykańskie Tenneco Automotive, niemieckie ZF Automotive System, portugalskie Simoldes Plasticos, czy włoskie Dynamic Technologies.  Drugą wiodącą gałęzią jest branża metalowa, w której zarejestrowanych w KSSE są 33 przedsiębiorstwa o zagranicznym kapitale takie jak: austriackie Vlassenroot, szwedzkie Sandvik czy belgijska PGB Fasteners. Niemniej znaleźć można również firmy przemysłu spożywczego jak Żywiec Zdrój (będąca częścią grupy francuskiego Danone), czy informatycznego, jak np.: francuskie Capgemini. Zdecydowana większość zagranicznych firm korzystających z Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej pochodzi z Niemiec (58 firm) oraz z Włoch (37 firm). Niemniej  znaczna część pochodząca ze Stanów Zjednoczonych (23 firmy) czy Korei, pokazuje, że bliskość geograficzna nie jest jedyną wytyczną wyboru inwestowania właśnie śląskim regionie Europy Środkowej.[22]

 

[1] Urząd Statystyczy w Katowicach: „Rocznik Statystyczny Województwa Śląskiego”, Katowice, grudzień 2021 [w:] http://katowice.stat.gov.pl

[2] Główny Urząd Statystyczny: „Ludność. Stan i struktura oraz ruch naturalny w przekroju terytorialnym w 2020r.” Stan w dniu 31.12.2020, Warszawa 2021 [w:] http://stat.gov.pl

[3] https://invest-in-silesia.pl/content/gospodarka (dostęp: 12.01.2022r.)

[4] Termin Przemysł 4.0 (org.Industrie 4.0) pochodzi z projektu strategii technik wysokich rządu Niemiec [por. https://www.plattform-i40.de/IP/Navigation/DE/Home/home.html (dostęp: 12.01.2022r.)]

[5] Związek Liderów Sektora Usług Biznesowych (ABSL): „Sektor nowoczesnych usług biznesowych w Polsce 2020”, Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa 2020, s.75

[6] https://www.slaskibiznes.pl/wiadomosci,ksse-w-2021-r-pobila-rekord-wszech-czasow-inwestycji-scigamy-sie-sami-z-soba,wia5-2-5865.html (dostęp: 12.01.2022r.)

[7] Ibid.

[8]Tier 2 Cities of the Future 2020/2021 Winners”,  raport dostępny [w:] https://www.fdiintelligence.com (dostęp 06.01.2022r.)  oraz https://www.fdiintelligence.com (dostęp 06.01.2022r.)

[9] https://www.opel.pl/o-oplu/fakty-i-liczby.html (dostęp: 12.01.2022r.)

[10] http://businesspl.com/index.php/motoryzacja/17251-general-motors-motorem-postpu-w-polsce (dostęp: 12.01.2022r.)

[11] https://300gospodarka.pl/300klimat/ostatni-dzien-pracy-fabryki-opla-w-gliwicach-ale-zaklad-czeka-nowa-zielona-przyszlosc (dostęp: 12.01.2022r.)

[12] https://www.forbes.pl/diamenty/najszybciej-rozwijajace-sie-firmy-w-wojewodztwie-slaskim-w-2020-roku/8npx065  (dostęp: 12.01.2022r.)

[13] https://bmzpoland.pl (dostęp: 12.01.2022r.)

[14] https://gliwice.eu/aktualnosci/miasto/nowa-fabryka-w-gliwicach (dostęp: 12.01.2022r.)

[15] Wg profilu pracodawcy dostępnego na portalu Goldenline [w:] https://www.goldenline.pl/firma/bmz-poland-sp-z-o-o/ (dostęp: 12.01.2022r.)

[16] https://www.forbes.pl/diamenty/najszybciej-rozwijajace-sie-firmy-w-wojewodztwie-slaskim-w-2020-roku/8npx065 (dostęp: 12.01.2022r.)

[17] Wg średniego kursu dolara za 2001r. oraz informacji z dnia 22.12.2000 [w:] https://czestochowa.naszemiasto.pl/nadzieja-w-szkle/ar/c3-5244567 (dostęp: 12.01.2022r.)

[18] https://czestochowa.naszemiasto.pl/nadzieja-w-szkle/ar/c3-5244567 (dostęp: 12.01.2022r.)

[19] https://fabrykiwpolsce.pl/rozbudowa-huty-szkla-w-czestochowie-to-kolejna-inwestycja-w-ksse-zobacz-jak-wyglada-rozwoj-strefy/ (dostęp: 12.01.2022r.)

[20] https://wip.pcz.pl/aktualnosci/politechnika-wspolpracuje-z-biznesem-23.html (dostęp: 12.01.2022r.)

[21] https://www.forbes.pl/diamenty/najszybciej-rozwijajace-sie-firmy-w-wojewodztwie-slaskim-w-2020-roku/8npx065

[22] Wyliczenia na dzień 12.01.2022r. na podstawie Wykazu Inwestorów Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej [w:] https://www.ksse.com.pl/inwestorzy-w-strefie-1106# (dostęp: 12.01.2022r.)